Somatyczne komórki macierzyste: Różnice pomiędzy wersjami

Z BINWIT
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:


=Definicja= <!--T:1-->
=Definicja= <!--T:1-->
Somatyczne komórki macierzyste to niezróżnicowane komórki, które rezydują w wielu tkankach dorosłego organizmu, gdzie odgrywają istotną rolę w utrzymaniu [[homeostaza|homeostazy]] oraz w naprawie uszkodzonych tkanek. Jako komórki macierzyste mają zdolność do samoodnawiania oraz różnicowania. Populacje somatycznych komórek macierzystych, związane ze specyficznym mikrośrodowiskiem swoich [[nisza komórkowa|nisz komórkowych]], są heterogenne i dynamiczne, składają się zarówno z komórek aktywnych, jak i znajdujących się w stanie spoczynku. Somatyczne komórki macierzyste są atrakcyjnym narzędziem dla medycyny regeneracyjnej, gdyż w porównaniu z niektórymi rodzajami unieśmiertelnionych lub indukowanych pluripotencjalnych linii komórkowych nie niosą ze sobą ryzyka powstawania nowotworów, nie pochodzą z zarodków, oraz wykazują niską immunogenność nawet w układach allogenicznych.
Somatyczne komórki macierzyste to niezróżnicowane komórki, które rezydują w wielu tkankach dorosłego organizmu, gdzie odgrywają istotną rolę w utrzymaniu [[homeostaza|homeostazy]] oraz w naprawie uszkodzonych tkanek. Jako komórki macierzyste mają zdolność do samoodnawiania oraz różnicowania. Populacje somatycznych komórek macierzystych, związane ze specyficznym mikrośrodowiskiem swoich nisz komórkowych, są heterogenne i dynamiczne, składają się zarówno z komórek aktywnych, jak i znajdujących się w stanie spoczynku. Somatyczne komórki macierzyste są atrakcyjnym narzędziem dla medycyny regeneracyjnej, gdyż w porównaniu z niektórymi rodzajami unieśmiertelnionych lub indukowanych pluripotencjalnych linii komórkowych nie niosą ze sobą ryzyka powstawania nowotworów, nie pochodzą z zarodków, oraz wykazują niską immunogenność nawet w układach allogenicznych <ref>da Silva Meirelles L, Chagastelles PC, Nardi NB. Mesenchymal stem cells reside in virtually all post-natal organs and tissues. J Cell Sci. 2006 Jun 1;119(Pt 11):2204-13. doi: 10.1242/jcs.02932. Epub 2006 May 9</ref> <ref>Nombela-Arrieta C, Ritz J, Silberstein LE. The elusive nature and function of mesenchymal stem cells. Nat Rev Mol Cell Biol. 2011 Feb;12(2):126-31. doi: 10.1038/nrm3049</ref> <ref>Klimczak A, Kozlowska U. Mesenchymal Stromal Cells and Tissue-Specific Progenitor Cells: Their Role in Tissue Homeostasis. Stem Cells Int. 2016;2016:4285215. doi: 10.1155/2016/4285215. Epub 2015 Dec 28</ref>.
 
=Źródła mezenchymalnych komórek macierzystych= <!--T:3-->
 
<!--T:4-->
*'''Szpik kostny'''. Zawiera MSC zdolne do różnicowania w wiele typów komórek, w tym osteoblasty, chondrocyty, hepatocyty i inne. MSC pochodzące ze szpiku kostnego stanowią efektywny materiał dla celów terapeutycznych, chociaż ich potencjał różnicowania zależy od wielu czynników między innymi od wieku dawcy. Niestety, procedura ich pobrania jest jedną z bardziej inwazyjnych metod pozyskiwania MSC.
*'''Tkanka tłuszczowa'''. Bogata w MSC obdarzone wysoką zdolnością proliferacji, łatwe do pozyskania metodą liposukcji i różnicujące się w komórki tkanki tłuszczowej, kostnej, chrzęstnej oraz mięśniowej.
*'''Mięsień szkieletowy'''. W odróżnieniu od unipotencjalnych komórek satelitowych, różnicujących się jedynie w komórki miogenne, MSC pochodzące z mięśni szkieletowych zdolne są także do osteo- oraz chondrogenezy, chociaż używa się ich głównie do naprawy tkanek mięśniowych, w tym mięśnia sercowego. Charakteryzują się wysoką zdolnością odnawiania się, i można je pozyskać metodą biopsji z dowolnego mięśnia pacjenta.
*'''Skóra'''. Stanowi źródło komórek o dużej zdolności proliferacji. Najczęściej stosowane w regeneracji samej skóry, np. w leczeniu ciężkich oparzeń, ale są również zdolne do różnicowania w mio-, adipo-, osteo- oraz chondrocyty, a także komórki układu nerwowego lub trzustki. MSC można także wyizolować z mieszków włosowych, co jest prawdopodobnie najłatwiejszą oraz najmniej inwazyjną metodą pozyskania komórek macierzystych; MSC z mieszka włosowego posiadają zdolność adipo- oraz osteogenezy.
*'''Miazga zęba'''. Jako że zabiegi dentystyczne stanowią powszechnie wykonywaną procedurę, miazga zęba jest łatwo dostępnym źródłem komórek macierzystych. MSC z miazgi zęba są najczęściej wykorzystywane do regeneracji tkanki kostnej lub nerwowej; natomiast ich zdolność do chondrogenezy jest ograniczona w porównaniu z innymi rodzajami MSC. Ponadto, niektóre badania wykazują spadek aktywności proliferacyjnej MSC miazgi wraz z upływem czasu.
*'''Łożysko'''. Bogate źródło MSC charakteryzujących się wysokim tempem proliferacji oraz silnym efektem immunosupresyjnym. Jako jedne z niewielu MSC są one także zdolne do różnicowania w hepatocyty oraz komórki trzustki.
*'''Płyn owodniowy'''. MSC pochodzące z płynu owodniowego najczęściej wykorzystuje się w układzie autologicznym, jako czynnik wspierający naprawę tkanek przy operacjach wrodzonych defektów takich jak rozszczep kręgosłupa, przepuklina przeponowa czy wady serca. Płyn owodniowy jest łatwy do pobrania za pomocą igły; niewielka ilość jest wystarczająca dla założenia hodowli znajdujących się w nim komórek, gdyż odznaczają się one wysokim tempem proliferacji.
* '''Krew obwodowa'''. Krew obwodowa jest łatwa do pobrania nawet w większych ilościach, niestety jednak jest ubogim źródłem komórek MSC. Ich potencjał do adipogenezy jest wyższy niż w przypadku MSC pochodzących ze szpiku kostnego, lecz zdolność do różnicowania w inne typy komórek jest niższa w porównaniu z wyżej wymienionymi rodzajami MSC.


=Bibliografia= <!--T:5-->
=Bibliografia= <!--T:5-->

Aktualna wersja na dzień 13:06, 5 maj 2021

Inne języki:
English • ‎polski

Definicja

Somatyczne komórki macierzyste to niezróżnicowane komórki, które rezydują w wielu tkankach dorosłego organizmu, gdzie odgrywają istotną rolę w utrzymaniu homeostazy oraz w naprawie uszkodzonych tkanek. Jako komórki macierzyste mają zdolność do samoodnawiania oraz różnicowania. Populacje somatycznych komórek macierzystych, związane ze specyficznym mikrośrodowiskiem swoich nisz komórkowych, są heterogenne i dynamiczne, składają się zarówno z komórek aktywnych, jak i znajdujących się w stanie spoczynku. Somatyczne komórki macierzyste są atrakcyjnym narzędziem dla medycyny regeneracyjnej, gdyż w porównaniu z niektórymi rodzajami unieśmiertelnionych lub indukowanych pluripotencjalnych linii komórkowych nie niosą ze sobą ryzyka powstawania nowotworów, nie pochodzą z zarodków, oraz wykazują niską immunogenność nawet w układach allogenicznych [1] [2] [3].

Bibliografia

  1. ↑ da Silva Meirelles L, Chagastelles PC, Nardi NB. Mesenchymal stem cells reside in virtually all post-natal organs and tissues. J Cell Sci. 2006 Jun 1;119(Pt 11):2204-13. doi: 10.1242/jcs.02932. Epub 2006 May 9
  2. ↑ Nombela-Arrieta C, Ritz J, Silberstein LE. The elusive nature and function of mesenchymal stem cells. Nat Rev Mol Cell Biol. 2011 Feb;12(2):126-31. doi: 10.1038/nrm3049
  3. ↑ Klimczak A, Kozlowska U. Mesenchymal Stromal Cells and Tissue-Specific Progenitor Cells: Their Role in Tissue Homeostasis. Stem Cells Int. 2016;2016:4285215. doi: 10.1155/2016/4285215. Epub 2015 Dec 28
Źródło: „http://192.168.110.77:8081/index.php?title=Somatyczne_komórki_macierzyste&oldid=1055”