Linia komórkowa: Różnice pomiędzy wersjami

Z BINWIT
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem: „<translate> </translate>”)
Znacznik: Zastąpiono
Linia 1: Linia 1:
<languages/><translate>
<translate>
 
 
=Definicja= <!--T:1-->
Linia komórkowa to populacja komórek pochodzących od niewielkiej liczby komórek wyizolowanych z wielokomórkowego organizmu, powstała''[[in vitro|in vitro]]''z hodowli pierwotnej po pierwszym pasażu. Powstała linia komórkowa zawiera informacje genetyczne tożsame z organizmem, z którego została wyprowadzona. Linie komórkowe pochodzące z normalnych (nienowotworowych) komórek i tkanek mają ograniczoną zdolność do podziałów, zatem mogą być utrzymywane w hodowli tylko przez określony czas. Liczba pasaży linii komórkowej zależy od rodzaju tkanki i wieku organizmu, z którego wyprowadzono linię komórkową, a ograniczona liczba podziałów komórkowych jest odzwierciedleniem starzenia się komórek ''in vivo''. Dłużej żyją linie komórkowe wyprowadzone z komórek macierzystych (zarodkowych, pochodzących z tkanek dorosłego organizmu lub indukowanych) lub komórki unieśmiertelnione, czyli unikające starzenia się w wyniku mutacji. W porównaniu do modeli zwierzęcych, linie komórkowe są tańsze i łatwiejsze w utrzymaniu, dają bardziej odtwarzalne wyniki, a także (z wyjątkiem linii embrionalnych) nie są obarczone kontrowersjami etycznymi, co czyni je atrakcyjnym materiałem do badań biologicznych i medycznych. Należy jednak mieć na uwadze, że pochodzące od niewielkiej liczby komórek, a jednocześnie podatne na zmiany genetyczne z biegiem czasu hodowli i liczby pasaży, linie komórkowe nie zawsze mogą trafnie oddawać właściwości populacji [[komórki pierwotne|komórek pierwotnych]].Linie o nieograniczonym czasie życia i zdolności do nieskończonej liczby podziałów można wyprowadzić z guzów nowotworowych.
 
=Linie komórek macierzystych= <!--T:2-->
Embrionalne komórki macierzyste (ang. embryonic stem cells, ESC) są pluripotentne, czyli zdolne do różnicowania we wszystkie rodzaje komórek danego organizmu. Zazwyczaj izolowane są z węzła zarodkowego w stadium blastocysty. Do tworzenia ludzkich linii ESC, często używa się zarodków niewykorzystanych w procedurach zapłodnienia ''in vitro'', co budzi liczne kontrowersje natury etycznej i nie powinno mieć miejsca w badaniach naukowych.W poszukiwaniu alternatywnych źródeł linii komórek macierzystych naukowcy opracowali sposoby wykorzystania somatycznych komórek macierzystych, które naturalnie występują w organizmie i mogą być izolowane z tkanek dorosłego organizmu. Są to zarówno komórki multipotencjalne (m. in. komórki krwiotwórcze czy mezenchymalne komórki macierzyste) jak i komórki unipotencjalne (np. komórki satelitowe mięśni szkieletowych). Pozyskanie somatycznych komórek macierzystych jest dobrze udokumentowane, z wielu z nich wyprowadzono linie komórkowe do badań nad nowymi terapiami komórkowymi w [[medycyna regeneracyjna|medycynie regeneracyjnej]].W poszukiwaniu nowych możliwości badań komórek macierzystych „przeprogramowano” dorosłe wyspecjalizowane komórki somatyczne w indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste (iPSC) zdolne do tworzenia każdego rodzaju komórek. Indukcja komórek somatycznych w celu ich powrotu do pierwotnego stanu pluripotencji odbywa się poprzez wprowadzenie do komórek czterech genów: Oct3/4, Sox2, c-Myc oraz Klf4. Poza rozwiązaniem problemów etycznych powstałych wokół wykorzystania komórek embrionalnych, komórki macierzyste wywodzące się z komórek somatycznych mają jeszcze jedną zaletę na potrzeby ich wykorzystania do celów terapeutycznych, np. medycyny regeneracyjnej lub [[inżynieria tkankowa|inżynierii tkankowej]], mogą być one pozyskane od pacjenta, co czyni je łatwiej dostępnymi oraz bardziej kompatybilnymi z organizmem biorcy i umożliwia ich potencjalne zastosowanie w spersonalizowanej terapii komórkowej.
 
=Unieśmiertelnione linie komórkowe= <!--T:3-->
Mutacje powodujące unieśmiertelnienie komórek mogą wystąpić naturalnie – jak jest w przypadku linii wywodzących się z komórek nowotworowych, takich jak np. pierwsza ludzka linia komórkowa HeLa – lub mogą być wywołane w warunkach laboratoryjnych poprzez transformację indukowaną związkami chemicznymi lub za pośrednictwem onkogenów. Sztuczne unieśmiertelnienie osiąga się poprzez wprowadzenie i stymulację ekspresji telomerazy i TERT, inaktywację regulatorów cyklu komórkowego p53 i pRb, czy też wprowadzenie onkogenów lub wektorów wirusowych kodujących onkoproteiny, które także oddziałują na czynniki regulujące cykl komórkowy. Niestety, unieśmiertelnione linie komórkowe obarczone są ryzykiem tworzenia nowotworów.
 
=Bibliografia=<!--T:4-->
 
 
</translate>
</translate>

Wersja z 15:36, 21 sty 2021

Źródło: „http://192.168.110.77:8081/index.php?title=Linia_komórkowa&oldid=641”