Somatyczne komórki macierzyste/en: Różnice pomiędzy wersjami

Z BINWIT
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Utworzono nową stronę "=Definition= Adult somatic stem cells are found in multiple tissues and organs, where they play a major role in maintaining homeostasis, as well as tis...")
 
(Nie pokazano 8 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
<languages/>
<languages/>
=Definition=
=Definition=
Adult somatic stem cells are found in multiple tissues and organs, where they play a major role in maintaining [[homeostaza/en|homeostasis]], as well as tissue plasticity and repair. They have a capacity for self-renewal and differentiation. Their populations, residing in a specific microenvironment of their [[nisza komórkowa/en|cellular niche]], are heterogenous, dynamic, and made up of both quiescent and active cells. They are considered an attractive material for [[medycyna regeneracyjna/en|regenerative medicine]], as in comparison with some cell lines they do not carry the risk of forming tumours, are not sourced from embryos, and exhibit low immunogenicity even in the case of allogeneic  transplants.  
Somatic stem cells are undifferentiated cells that reside in many tissues of the adult body, where they play an important role in maintaining [[homeostaza/en|homeostasis]] and damaged tissues repair. They have a capacity for self-renewal and differentiation. Populations of somatic stem cells residing in a specific microenvironment of their cellular niche, are heterogenous and dynamic, and consisting of both active and quiescent cells. Somatic stem cells are an attractive tool for regenerative medicine, as compared to some types of immortalized or induced pluripotent cell lines, they do not carry a risk of tumor formation, do not come from embryos, and show low immunogenicity even in allogeneic systems <ref>da Silva Meirelles L, Chagastelles PC, Nardi NB. Mesenchymal stem cells reside in virtually all post-natal organs and tissues. J Cell Sci. 2006 Jun 1;119(Pt 11):2204-13. doi: 10.1242/jcs.02932. Epub 2006 May 9</ref> <ref>Nombela-Arrieta C, Ritz J, Silberstein LE. The elusive nature and function of mesenchymal stem cells. Nat Rev Mol Cell Biol. 2011 Feb;12(2):126-31. doi: 10.1038/nrm3049</ref> <ref>Klimczak A, Kozlowska U. Mesenchymal Stromal Cells and Tissue-Specific Progenitor Cells: Their Role in Tissue Homeostasis. Stem Cells Int. 2016;2016:4285215. doi: 10.1155/2016/4285215. Epub 2015 Dec 28</ref>.


=Rodzaje somatycznych komórek macierzystych=
=Bibliography=
Najczęściej wykorzystywanymi rodzajami somatycznych komórek macierzystych są komórki mezenchymalne, hematopoetyczne, nerwowe oraz nabłonkowe.
*Źródłem '''nabłonkowych komórek macierzystych''' może być np. jelito cienkie, gdzie komórki macierzyste rezydują w gruczołach oraz kosmkach jelitowych, i różnicują w enterocyty, komórki kubkowe oraz komórki enteroendokrynowe.
*'''Komórki hematopoetyczne''' (krwiotwórcze) znajdują się przede wszystkim w szpiku kostnym, a także w krwi pępowinowej oraz (w mniejszych ilościach) w krwi obwodowej. Mogą one różnicować we wszystkie rodzaje komórek krwi oraz układu odpornościowego i z powodzeniem przeprowadza się procedury ich przeszczepienia.
*'''Nerwowe komórki macierzyste''' (ang. neural stem cells - NSC) znajdują się w dwóch neurogennych niszach dorosłego mózgu: w strefie podkomorowej oraz w zakręcie zębatym. Ogółem różnicują one w neurony, astrocyty oraz oligodendrocyty, choć nie każda komórka NSC jest zdolna różnicować we wszystkie te trzy typy komórek. Komórki NSC traktuje się jako materiał do terapii regeneracyjnej chorób neurodegeneracyjnych, chociaż ich główną funkcją w organizmie jest wspomaganie plastyczności mózgu, uczenia się i zapamiętywania, a nie naprawa uszkodzeń. Ponadto, wykorzystanie NSC do celów terapeutycznych jest utrudnione ze względu na ich lokalizację; wymagany jest przeszczep śródmózgowy lub ksenotransplantacja (przeszczepienie komórek pochodzących od innego gatunku), lub jedynie stymulacja już znajdujących się w niszy komórek pacjenta. Ponadto, istnieją obawy co do pełnej integracji przeszczepionych komórek z otaczającą tkanką, oraz wpływu takiej procedury na funkcjonowanie mózgu.
*'''Mezenchymalne komórki macierzyste (MSC)''' są najczęściej wykorzystywanym rodzajem somatycznych komórek macierzystych, dzięki swojej wysokiej zdolności do proliferacji, multipotencji (jednakże zazwyczaj najłatwiej różnicują w komórki tego rodzaju tkanki, z której zostały pobrane), oraz właściwościom immunomodulującym. Po raz pierwszy opisane jako element szpiku kostnego, obecnie komórki MSC zostały wykryte w większości unaczynionych tkanek.
 
=Źródła mezenchymalnych komórek macierzystych=
 
*'''Szpik kostny'''. Zawiera MSC zdolne do różnicowania w wiele typów komórek, w tym osteoblasty, chondrocyty, hepatocyty i inne. MSC pochodzące ze szpiku kostnego stanowią efektywny materiał dla celów terapeutycznych, chociaż ich potencjał różnicowania zależy od wielu czynników między innymi od wieku dawcy. Niestety, procedura ich pobrania jest jedną z bardziej inwazyjnych metod pozyskiwania MSC.
*'''Tkanka tłuszczowa'''. Bogata w MSC obdarzone wysoką zdolnością proliferacji, łatwe do pozyskania metodą liposukcji i różnicujące się w komórki tkanki tłuszczowej, kostnej, chrzęstnej oraz mięśniowej.
*'''Mięsień szkieletowy'''. W odróżnieniu od unipotencjalnych komórek satelitowych, różnicujących się jedynie w komórki miogenne, MSC pochodzące z mięśni szkieletowych zdolne są także do osteo- oraz chondrogenezy, chociaż używa się ich głównie do naprawy tkanek mięśniowych, w tym mięśnia sercowego. Charakteryzują się wysoką zdolnością odnawiania się, i można je pozyskać metodą biopsji z dowolnego mięśnia pacjenta.
*'''Skóra'''. Stanowi źródło komórek o dużej zdolności proliferacji. Najczęściej stosowane w regeneracji samej skóry, np. w leczeniu ciężkich oparzeń, ale są również zdolne do różnicowania w mio-, adipo-, osteo- oraz chondrocyty, a także komórki układu nerwowego lub trzustki. MSC można także wyizolować z mieszków włosowych, co jest prawdopodobnie najłatwiejszą oraz najmniej inwazyjną metodą pozyskania komórek macierzystych; MSC z mieszka włosowego posiadają zdolność adipo- oraz osteogenezy.
*'''Miazga zęba'''. Jako że zabiegi dentystyczne stanowią powszechnie wykonywaną procedurę, miazga zęba jest łatwo dostępnym źródłem komórek macierzystych. MSC z miazgi zęba są najczęściej wykorzystywane do regeneracji tkanki kostnej lub nerwowej; natomiast ich zdolność do chondrogenezy jest ograniczona w porównaniu z innymi rodzajami MSC. Ponadto, niektóre badania wykazują spadek aktywności proliferacyjnej MSC miazgi wraz z upływem czasu.
*'''Łożysko'''. Bogate źródło MSC charakteryzujących się wysokim tempem proliferacji oraz silnym efektem immunosupresyjnym. Jako jedne z niewielu MSC są one także zdolne do różnicowania w hepatocyty oraz komórki trzustki.
*'''Płyn owodniowy'''. MSC pochodzące z płynu owodniowego najczęściej wykorzystuje się w układzie autologicznym, jako czynnik wspierający naprawę tkanek przy operacjach wrodzonych defektów takich jak rozszczep kręgosłupa, przepuklina przeponowa czy wady serca. Płyn owodniowy jest łatwy do pobrania za pomocą igły; niewielka ilość jest wystarczająca dla założenia hodowli znajdujących się w nim komórek, gdyż odznaczają się one wysokim tempem proliferacji.
* '''Krew obwodowa'''. Krew obwodowa jest łatwa do pobrania nawet w większych ilościach, niestety jednak jest ubogim źródłem komórek MSC. Ich potencjał do adipogenezy jest wyższy niż w przypadku MSC pochodzących ze szpiku kostnego, lecz zdolność do różnicowania w inne typy komórek jest niższa w porównaniu z wyżej wymienionymi rodzajami MSC.
 
=Bibliografia=

Aktualna wersja na dzień 13:09, 23 cze 2021

Inne języki:
English • ‎polski

Definition

Somatic stem cells are undifferentiated cells that reside in many tissues of the adult body, where they play an important role in maintaining homeostasis and damaged tissues repair. They have a capacity for self-renewal and differentiation. Populations of somatic stem cells residing in a specific microenvironment of their cellular niche, are heterogenous and dynamic, and consisting of both active and quiescent cells. Somatic stem cells are an attractive tool for regenerative medicine, as compared to some types of immortalized or induced pluripotent cell lines, they do not carry a risk of tumor formation, do not come from embryos, and show low immunogenicity even in allogeneic systems [1] [2] [3].

Bibliography

  1. ↑ da Silva Meirelles L, Chagastelles PC, Nardi NB. Mesenchymal stem cells reside in virtually all post-natal organs and tissues. J Cell Sci. 2006 Jun 1;119(Pt 11):2204-13. doi: 10.1242/jcs.02932. Epub 2006 May 9
  2. ↑ Nombela-Arrieta C, Ritz J, Silberstein LE. The elusive nature and function of mesenchymal stem cells. Nat Rev Mol Cell Biol. 2011 Feb;12(2):126-31. doi: 10.1038/nrm3049
  3. ↑ Klimczak A, Kozlowska U. Mesenchymal Stromal Cells and Tissue-Specific Progenitor Cells: Their Role in Tissue Homeostasis. Stem Cells Int. 2016;2016:4285215. doi: 10.1155/2016/4285215. Epub 2015 Dec 28
Źródło: „http://192.168.110.77:8081/index.php?title=Somatyczne_komórki_macierzyste/en&oldid=1123”